Samenvatting:
Innovatie begint met creativiteit. Creativiteit is aan te leren. En vraagt in toepassing om een gerichte, fasegewijze aanpak. Cruciaal is het hebben van een meet-, merkbare doelsituatie. Dat maakt het (ook) mogelijk om de ROI (Return On Investment) te berekenen. In deze bijdrage twee voorbeelden; van een ROI van 200% en een van 585%.
Inleiding: Creativiteit en innovatie, twee termen die hand in hand gaan èn die hoog in te vaandel staan. Ze zijn belangrijk voor elke organisatie, om in te kunnen spelen op de snelle en voortdurende verandering in de wereld om ons heen. En de idee dat creativiteit goed is voor de business wordt ook gestaafd in menige studie. Bijvoorbeeld Adobe’s study, State of Create 2016: “Investing in creativity brings business success”: een onderneming die investeert in creativiteit;
- Bevordert innovatie met 83%
- Heeft meer tevreden klanten (80%)
- Is meer competitief (79%)
- Heeft betere klantervaring (78%)
- Is financieel succesvol (73%)
Maar het vormgeven aan een creatieve, innovatie organisatie (b)lijkt een lastige horde: “De managers die van de daken schreeuwen dat het bedrijf meer moet innoveren, kiezen doorgaans voor de meest zekere en dus minst innovatieve weg. (…) Veel heeft te maken met geloven in de haalbaarheid van een innovatie en transformatie” (Peter Daelman, Innovation culture expert, op LinkedIn, november 2019).
Rendement leerinterventies: Creativiteit en innovatie; belangrijk en lastig. Creativiteit en innovatie als een paradox van vrijheid en focus. In deze bijdrage een benadering vanuit ROI-perspectief. Een methode om rendement van leerinterventies systematisch te duiden, tot aan de financiële impact (de 5 niveaus van evaluatie, www.roiinstitute-europe.com).
Voordat ik op het rendement inga, eerst een korte uiteenzetting over creativiteit en innovatie, in een gefaseerde, doelgerichte aanpak.
Vaste patronen: We zijn een ‘gewoontedier’; we hebben vaste patronen ontwikkeld in onze manieren van denken, handelen en waarnemen. Die patronen zijn veelal onbewust en ze hebben een ‘mooie functie’; je hoeft niet overal over na te denken, het dagelijkse leven gaat als vanzelf. Maar, elk voordeel heeft ook z’n nadeel…; we zien vraagstukken en mogelijke oplossingen ook vanuit vaste patronen. We denken lineair; van A naar B, vanuit eigen kennis en ervaring. We hebben snel ergens een mening over, hebben een voorkeur voor de bekende weg en zijn snel tevreden met één oplossing.
Creativiteit; loskomen van vaste patronen. Creativiteit gaat over het loskomen van die patronen (paradox element vrijheid) en kent een 4-tal basisvaardigheden:
- Anders waarnemen
- Uitstellen van oordeel
- Flexibel associëren
- Verbeeldingskracht gebruiken
Deze vaardigheden zijn aan te leren door te experimenteren met creatieve werkvormen en technieken (bijvoorbeeld; omgekeerde brainstorm, analoge herdefinitie, moodboard, mindmappen, etc. etc. ) en eenmaal ermee vertrouwd kun je deze in het eigen team, de afdeling en/of organisatie inzetten.
Vaardigheden gericht en fasegewijs inzetten. Om deze vaardigheden (paradox element focus) gericht in te zetten is het van belang om een vraagstuk/probleem van een team, afdeling en/of organisatie in 4 fasen te doorlopen:
- Wat is het vraagstuk/probleem? Hoe kijken we ernaar en kunnen we er ook anders naar kijken?
- Hoe komen we op nog niet bedachte ideeën en oplossingsrichtingen (hoe raken we ‘out of the box’)?
- Hoe die nieuwe ideeën en oplossingsrichtingen ‘terug in the box’ van het eigen team, de afdeling en/of organisatie te laten landen?
- Hoe van draagvlak over te gaan naar daadwerkelijke implementatie?
Deze 4 fasen zijn gebaseerd op Appreciative Inquiry (Cooperrider), Creativiteitsrollen (Von Oech) en De Creatiespiraal (Knoope); zie ook “Reis om de wereld” (www.nemlud.nl)
Innovatie begint met creativiteit: Creatieve vaardigheden, vraagstuk/probleemgericht en fasegewijs inzetten, leidt tot innovatie. Van belang om die innovatie zichtbaar te maken, is dus wel het helder hebben van de beoogde doelsituatie. Anders blijft creatief bezig zijn ‘vaag en voor de leuk’…
Innovatie en beoogde doelsituaties: Wat zijn de mogelijk, beoogde doelsituaties? Om deze te duiden een onderscheid in harde en softe doelen:
- Hard: output – kosten – tijd – kwaliteit
- Soft: werkklimaat – imago/reputatie – communicatie – klant/medewerkerstevredenheid – samenwerking – besluitvorming – werkstress – wendbaarheid/flexibiliteit – duurzaamheid – etc.
Het zijn stuk voor stuk doelen die zich in meet-, merkbare effecten laten uitdrukken.
Creativiteit en innovatie & vijf evaluatieniveau
In bovenstaande figuur staat een korte samenvatting van de vijf evaluatieniveaus. De leertevredenheid (niveau 1) is te meten via evaluaties van de leerbijeenkomsten. De leeruitkomst (niveau 2) laat zich meten via checklist en/of observatieformulier; is de deelnemer bekend met de 4 basisvaardigheden en kent hij/zij de 4 fasen? Het derde evaluatieniveau (leertoepassing) is te meten via bijvoorbeeld een actieplan/portfolio m.b.t. toepassing van het geleerde in de eigen dagelijkse praktijk. Om business-impact (niveau 4) te meten is het van belang om beoogde doelen in meet-, merkbare effecten uit te drukken en zo kan niveau 5 ROI vastgesteld worden: rendement = opbrengst – kosten.
Voorbeelden (*)
1. Andere aanpak klantondersteuning (van beginvraag; ontwerpen en uitvoeren van een training, naar ‘strippenkaart-gedachte’ in een 1 op 1 begeleiding, via o.a. creatieve techniek van de analoge herdefinitie) levert 3 nieuwe klanten voor MKB-er op werkzaam in website bouw & marketing activiteiten; omzetwaarde 3000,=. Kosten coaching nemluD creatieve ondersteuning MKB-er; 1.500,= => ROI 200%
2. Opzetten e-learning platform (i.p.v. beginvraag naar ondersteuning bij het verzorgen van workshops, via o.a. techniek van inzetten metaforen) t.b.v. een stichting in de gezondheids/welzijnszorg. Geschatte stijging omzetwaarde over 2019-2020 boven 30.000,= Kosten creatieve en didactische ondersteuning nemluD a 5.125,= => (geschatte) ROI 585%
(*) Beide voorbeelden zijn vereenvoudigd; slechts een berekening van omzet in relatie met kosten ondersteuning. Meerdere data zijn mogelijk; besteedde uren, imago, klanttevredenheid, etc.
Tiny van Dulmen, nemluD, learning consultancy
“I do not fix your problems. I fix your thinking. Then you fix, your problems, yourself”
Meer weten? Mail naar tiny@nemlud.nl of bel me op telefoonnummer 06 83 09 25 28